1   

2     EDUKACJA PRZYRODNICZO-GEOGRAFICZNA W PRZEDSZKOLU   ARTYKUŁY Z CZASOPISM  1. Baranowska-Jojko, Ewa, Wiechuła, Aleksandra. Motyle i owady - przyroda naszych ogrodów i łąk. "Wychowanie w Przedszkolu" 2018, nr 6, s. 29-33. Scenariusze zajęć z okazji Dnia Motylka Kapustnika.  2. Bielska, Beata. Z przyrodą na ty - dzieci z inteligencją naturalistyczną  w przedszkolu. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 3, s. 48-51. Odwoływanie się do inteligencji wielorakich w przedszkolu. Jak wspierać i rozwijać inteligencję naturalistyczną u dzieci. Przykłady zabaw. Obserwacja przyrody - propozycje.  3. Bielska, Beata. Z przyroda na ty - techniki twórczego myślenia i obserwacja. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 4, s. 37-39. Wiosenna ulewa - scenariusz zajęć dla dzieci przedszkolnych.  4. Biernat, Beata. Wiatr, wichura, wietrzysko : scenariusz zajęć dla sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 4, s. 31-33. Edukacja wieloobszarowa.  5. Borkiewicz, Karolina. Zwierzę domowe w przedszkolu : czy to dobry pomysł? "Przedszkole" 2020, nr 2, s. 58-60. Wady i zalety obecności zwierząt w przedszkolu, praktyczne wskazówki w przypadku akceptowania zwierząt mieszkających w przedszkolu, alternatywne sposoby kontaktu dzieci ze zwierzętami.  6. Brylińska, Iwona. Fizyka i chemia w przedszkolu. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2018, nr 10, s. 56-[59]. Omówienie jak w przystępny sposób zaprezentować dzieciom zjawiska fizyczne  i chemiczne, aby stały się źródłem wiedzy praktycznej. Zaproponowano ćwiczenia  i zabawy, podczas których dzieci mogą badać zjawisko grawitacji czy przemiany termodynamiczne, oraz ćwiczenia służące obserwowaniu zjawisk chemicznych.  7. Bukowińska, Agnieszka, Chłopek, Justyna. "Domki -hotele dla owadów" - warsztaty przyrodniczo-społeczne, czyli rozszerzamy wachlarz form współpracy  z rodzicami. "Wychowanie w Przedszkolu" 2019, nr 7, s. 36-38. Jak w ciekawy sposób zorganizować nietypowe spotkania z rodzicami. Scenariusz warsztatów przyrodniczo-społecznych.    

3     8. Bukowińska, Agnieszka. Odkrywamy tajemnice kwiatów. "Wychowanie  w Przedszkolu" 2016, nr 7, s. 20-22. Scenariusz zajęć dla dzieci 5-6 letnich rozbudzających zainteresowanie światem przyrody.  9. Bukowińska, Agnieszka. Poznajemy polskie parki narodowe. "Wychowanie  w Przedszkolu" 2020, nr 4-5, s. 51-54. Scenariusz zajęć mających na celu wsparcie całościowego rozwoju dziecka poprzez tworzenie warunków stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego.  10. Bukowińska, Agnieszka. W poszukiwaniu informacji o pingwinach. "Wychowanie w Przedszkolu" 2020, nr 1, s. 26-30. Poszerzanie zainteresowań dzieci z wykorzystaniem wielu źródeł.  11. Bukowińska, Agnieszka, Chłopek, Justyna. Wokół kocich tajemnic. "Wychowanie  w Przedszkolu" 2017, nr 1, s. 19-21. Metoda projektu badawczego jako sposób zgłębiania wiedzy na temat kotów.  12. Ciepłe ubrania mamy - na biegun północny wyruszamy!. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 1, s. 46-53. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na luty. Budzenie zainteresowania dzieci przedszkolnych przyrodą i życiem ludzi na dalekiej północy.  13. Ciepło i zimno. "Bliżej Przedszkola" 2020, nr 2, s. 48-50. W marcu jak w garncu. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, młodszych na marzec. Rozwijanie zainteresowań światem przyrody. Scenariusz zajęć.  14. Co słychać w przyrodzie? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 3, s. 70-72. Nasza planeta Ziemia. Propozycje aktywności dla dzieci starszych na kwiecień. Scenariusz zajęć przedszkolnych. Zachęcanie do aktywnego słuchania muzyki klasycznej.  15. Czaja-Antoszek, Izabela. Obszar 11. Istota zjawisk atmosferycznych. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2015, nr 11, s. 50-52. Nauka przez doświadczenie. Propozycje zabaw. Współpraca z rodzicami.  16. Czaja-Antoszek, Izabela. Obszar 12. Wychowanie dla poszanowania roślin  i zwierząt. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2016, nr 1, s. 44-46. Kształtowanie u przedszkolaków szacunku do roślin i zwierząt. Nazywanie oraz wyróżnianie zwierząt i roślin. Warunki potrzebne do rozwoju zwierząt i wzrostu roślin. Zmiany w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku. Rozwiązania praktyczne.      

4     17. Czy mały może być duży? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 4, s. 50-52. Co z tego wyrośnie? propozycje aktywności dla dzieci młodszych na maj. Scenariusz zajęć dla dzieci przedszkolnych. Rozbudzanie zainteresowań światem przyrody.  18. Danecka, Barbara. Co w zimie robią wrony?. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 1,  s. 56-57. Rozpoznawanie i nazywanie zjawisk atmosferycznych charakterystycznych dla poszczególnych pór roku.  19. Danecki, Michał. Kto obudzi pąki kwiatów?. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 2,  s. 52-53. Zajęcia dla przedszkolaków. Edukacja wieloobszarowa.  20. Daniek-Salawa, Jadwiga. Ciekawe zwyczaje zwierząt : scenariusz zajęć dla  cztero-, pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2013, nr 9, s. 74-76.  21. Dardzińska, Katarzyna. Na farmie u Chrumki : scenariusz zajęć dla czterolatków. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 7/8, s. 114-117. Poszerzenie wiedzy przyrodniczej przedszkolaków.  22. Darów wiele jesień ma, pełny grzybów kosz nam da. "Bliżej Przedszkola" 2016,  nr 6, s. 66-71. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na wrzesień. Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych dzieci przedszkolnych.  23. Dlaczego pada? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 10, s. 56-57. Jesienne nastroje. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, młodszych  na listopad. Rozbudzanie zainteresowań zjawiskami atmosferycznymi.  24. Gasparowa, Miroslava, Parlak, Mirosława, Tomkuliakova, Ruzena. Kształtowanie umiejętności poznawczych przyrody - scenariusz zajęć z dziećmi 6-7-letnimi. "Nauczanie Początkowe : kształcenie zintegrowane" 39 (61), nr 1 (2015/2016),  s. 88-90.  25. Gąsienica, Gabriela. Kocie historie : scenariusz zajęć dla pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 60-63. Poszerzenie wiedzy dzieci przedszkolnych na temat świata zwierząt. Edukacja wieloobszarowa.  26. Giełczyńska, Agata. Poznajemy życie mrówek. "Bliżej Przedszkola" 2018, nr 7/8,  s. 64-66. Scenariusz zajęć przedszkolnych inspirowany bajką dla dzieci trzy- i czteroletnich. Poszerzanie wiedzy przyrodniczej.     

5      27. Góra, Dominika. Owadzi świat : scenariusz zajęć dla sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 4, s. 45-47. Edukacja wieloobszarowa.  28. Guzera, Paulina. Wycieczka do zoo : sytuacje edukacyjne dla pięcio-  i sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 7/8, s. 58-60. Budowanie wiedzy dzieci przedszkolnych o świecie przyrodniczym w zakresie tematyki związanej ze zwierzętami zamieszkującymi zoo.  29. Jak chronić przyrodę? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 3, s. 66-69. „Nasza planeta Ziemia” - propozycje aktywności dla dzieci starszych na kwiecień. Scenariusz zajęć przedszkolnych. Wzbogacanie wiedzy ekologicznej.  30. Jak przetrwać mroźną zimę. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 9, s. 64-[67]. „Przygotowania do zimy” - propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, starszych  na październik. Jesienne zwyczaje zwierząt leśnych. Dodatkowe propozycje w języku angielskim.  31. Jak rośnie las? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 4, s. 46-48. „Co z tego wyrośnie?” - propozycje aktywności dla dzieci młodszych na maj. Scenariusz zajęć dla dzieci przedszkolnych. Rozbudzanie zainteresowań światem przyrody.  32. Jak to z tęczą było? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 2, s. 56-59. „Kto pyta, nie błądzi” - propozycje aktywności dla dzieci starszych na marzec. Scenariusz zajęć. Rozwijanie zainteresowań przedszkolaków światem przyrody.   33. Jakubowska, Alina. Przed wyprawą na Antarktydę. "Życie Szkoły" 2014, nr 1,  s. 32-34. Doświadczenia z wykorzystaniem lodu dla przedszkolaków.  34. Jelinek, Jan Amos. Dziecięca astronomia : jak dzieci rozumieją swoje miejsce  na Ziemi, kształt Ziemi i jej miejsce w przestrzeni kosmicznej. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 78-82. Rozwijanie pojęć przyrody nieożywionej u dzieci sześcioletnich. Miejsce dziecka  we wszechświecie.  35. Jesień i zwierzęta. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 9, s. 60-62. Przygotowania do zimy. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, starszych  na październik. Jesienne zwyczaje zwierząt. Propozycje zabaw.  36. Kaczanowska, Edyta. Co słychać na wsi? : scenariusz zajęć dla pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 5, s.40-42. Wykorzystanie wiersza W. Chotomskiej "Co słychać na wsi". Ukazanie różnorodności odgłosów wydawanych przez zwierzęta. Edukacja wieloobszarowa.    

6      37. Kaczanowska, Edyta. Cztery żywioły : scenariusz zajęć dla pięcio- i sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 4, s. 32-34. Wiersz Ludwika Jerzego Kerna "Piotruś i powietrze".  38. Kaczanowska, Edyta. Idzie zima : scenariusz zajęć dla pięcio-, sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 12, s. 51-53. Kształtowanie umiejętności dostrzegania i odzwierciedlania zjawisk przyrodniczych zachodzących zimą. Wiersz Marii Konopnickiej "Zła zima".  39. Kaczanowska, Edyta. Jesienny dzień w kolorze brązowym : sytuacje edukacyjne dla pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 7/8, s. 72-74. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania kolorów przez dzieci przedszkolne. Budowanie wiedzy o świecie przyrodniczym.  40. Kaczanowska, Edyta. Mieszkania zwierząt : scenariusz zajęć dla pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 43-[45]. Metody pedagogiki zabawy. Wiersz Czesława Janczarskiego "O domu i wędrówce".  41. Kaczanowska, Edyta. Poznajemy zwierzęta biegunów polarnych : scenariusz zajęć dla pięcio-, sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 1, s. [26]-[29]. Wiersz Leona Szweda "Rodzina pingwina idzie do kina".  42. Każda roślina wzrasta ku słońcu. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 4, s. 38-40. „Co z tego wyrośnie?” - propozycje aktywności dla dzieci młodszych na maj. Rozbudzanie zainteresowania przedszkolaków światem przyrody. Scenariusz zajęć.  43. Każdy ma swoją mamę. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 3, s. 38-40. „Na wsi” - propozycje aktywności dla dzieci młodszych na kwiecień. Scenariusz zajęć przedszkolnych. Wzbogacenie wiedzy przyrodniczej.  44. Kiedy niebo mieni się tęczy kolorami, odrzuć wszelkie smutki i baw się razem  z nami!. "Bliżej Przedszkola" 2017, nr 4, s. 37-[43]. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci młodszych na maj. Rozbudzanie zainteresowań przedszkolaków światem przyrody. Zapoznanie dzieci ze zjawiskiem złudzenia optycznego zwanym tęczą. Konspekt zajęć.  45. Kołodziejska, Lidia. Jesienne zabawy Krasnoludków - scenariusz zajęć zintegrowanych w grupie mieszanej wiekowo. "Doradca Nauczyciela Przedszkola" 2014, nr 32, s. 33-34. Temat kompleksowy: „Jesień w parku i w lesie”.  46. Koralewska, Anna. Temat : potrafię to zrobić : wychowanie przedszkolne (dzieci  5-6 letnie). "EduFakty - Uczę Nowocześnie" 2014, nr 29, s. 9-11. Scenariusz zajęć z wychowania przedszkolnego na temat zjawisk przyrodniczych  z wykorzystaniem eksperymentów i doświadczeń.  

7      47. Korczewska, Elżbieta, Kozubek, Joanna. Przedszkolak i prognozy pogody : materiały do realizacji podstawy programowej. "Wychowanie w Przedszkolu" 2015, [nr] 2, s. 11-14. Tematy proponowanych zajęć i zabaw: „Uczymy się zaznaczać pogodę”, "Zapowiadam pogodę dla mojego miasta", „Mały meteorolog”, „Skąd się biorą chmury na niebie”.  48. Korczewska, Elżbieta, Kozubek, Joanna. Przedszkolak i zjawiska atmosferyczne : materiały do realizacji podstawy programowej. "Wychowanie w Przedszkolu" 2015, nr 1, s. 13-16. Propozycja zabawy dla dzieci trzyletnich „Nadeszła zima”, dla dzieci czteroletnich „Zmiany pory roku”, dla dzieci pięcioletnich „Dlaczego lubimy zimę”, dla dzieci sześcioletnich „Dary Nowego Roku”.  49. Korczewska, Elżbieta, Kozubek, Joanna. Przedszkolak poznaje rośliny i zwierzęta : materiały do realizacji podstawy programowej. "Wychowanie w Przedszkolu" 2015, nr 3, s. 10-12, 14. Charakterystyka poziomu rozwoju umiejętności trzy-, pięcio-, sześciolatka  oraz przykłady scenariuszy zajęć dla tych grup wiekowych.  50. Korczewska, Elżbieta, Kozubek, Joanna. Zmiany w życiu roślin i zwierząt : materiały do realizacji podstawy programowej. "Wychowanie w Przedszkolu" 2015, nr 5, s. 10-12. Charakterystyka poziomu rozwoju umiejętności trzy-, pięcio-, sześciolatka. Scenariusz zajęć: Kolorowa tajemnica.  51. Kot, Magdalena. Pracowite pszczółki : sytuacje edukacyjne dla cztero-  i pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 7/8, s. 98-100. Zapoznanie dzieci ze środowiskiem życia pszczół oraz zasadami bezpieczeństwa  w kontakcie z nimi.  52. Kozłowska, Beata. Krąg tematyczny "łąka". "Wychowanie w Przedszkolu" 2019,  nr 5, s. 46-51. Zapoznanie dzieci z łąką, jako bogactwem natury.  53. Kozłowska, Beata. Odkrywamy świat przyrody : projekt jabłko. "Wychowanie  w Przedszkolu" 2019, nr 7, s. 52-58. Przykładowy temat projektu do wykorzystania. Etapy projektu.  54. Kozłowska, Beata. Odkrywamy świat przyrody - projekt wiewiórka. "Wychowanie w Przedszkolu" 2019, nr 9, s. 43-44, 46-49. Scenariusz projektu "Wiewiórka" - propozycja zajęć.  55. Kozłowska, Beata. Projekt ryby : "Odkrywamy świat przyrody" - zajęcia realizowane metodą projektów. "Wychowanie w Przedszkolu" 2019, nr 10,  s. 49-54. Propozycja scenariusza projektu "Ryby". 

8      56. Kozłowska, Beata. Odkrywamy świat przyrody : projekt "Koń". "Wychowanie  w Przedszkolu" 2020, nr 4-5, s. 83-89. Scenariusz projektu "Koń".  57. Kozłowska, Beata. Odkrywamy świat przyrody - projekt "Kosmos". "Wychowanie w Przedszkolu" 2020, nr 2, s. 46-51. Przykładowe działania w poszczególnych etapach projektu.  58. Kozłowska, Beata. "Owady i inni znajomi z przedszkolnego ogrodu" - projekt badawczy. "Wychowanie w Przedszkolu" 2020, nr 4-5, s. 65-70. Zajęcia realizowane metodą projektów - odkrywamy świat przyrody.  59. Kozłowska, Beata. Woda w przyrodzie - przykładowy scenariusz projektu. "Wychowanie w Przedszkolu" 2020, nr 3, s. 54-59. Propozycja zajęć realizowanych metodą projektów.  60. Krzempek, Anna. Spotkanie trzecie : kosmiczne podboje. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 11, s. 70-72. Wiedza dzieci przedszkolnych na temat kosmosu. Gwiazdozbiory i planety.  61. Krzempek, Anna, Krzempek, Olga. Podróżujemy do starożytnego Egiptu : spotkanie pierwsze. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 9, s. 39-[41]. Mali Odkrywcy Wielkiego Lądu - projekt geograficzno-badawczy skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym. Cele projektu.  62. Krzempek, Anna, Gola, Olga. W kierunku starożytnej Grecji : spotkanie drugie. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 10, s. 58-60. Realizacja projektu geograficzno-badawczego skierowanego do dzieci w wieku przedszkolnym. Motyw starożytnego teatru i igrzysk olimpijskich.  63. Kuliga, Magdalena. Jesienny las wita nas : scenariusz zajęć otwartych z udziałem rodziców dla pięcio- i sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2017, nr 7/8, s. 35-39. Wzbogacenie wiedzy przyrodniczej przedszkolaków oraz zachęcenie rodziców  do wspólnej zabawy z dziećmi.  64. Laskowska-Najdek, Maja. Projekt "Drzewo" : scenariusz zajęć prowadzonych metodą projektów. "Doradca Nauczyciela Przedszkola" 2014, nr 28, s. 36. Dzieci trzy- i czteroletnie. Temat: Poznajemy korę drzewa.  65. Latem, jesienią, zimą i wiosną wiemy, jakie gatunki drzew rosną. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 9, s. 62-69. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na październik. Poszerzenie wiedzy dzieci na temat środowiska przyrodniczego.   

9      66. Listopadowa pogoda. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 10, s. 54-55. Jesienne nastroje. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, młodszych  na listopad. Rozbudzanie zainteresowań zjawiskami atmosferycznymi.  67. Ludwiczyńska-Popera, Alfreda, Fałat-Musiał, Elżbieta. Wiosna - wszystko budzi się do życia, mamy wiele do odkrycia. "Modelowe Nauczanie" 2015, nr 1, s. 69-74. Scenariusz zajęć dla przedszkolaków. Cel: Kształtowanie umiejętności obserwowania zjawisk przyrodniczych. Nabywanie odpowiedniej postawy wobec świata roślin  i zwierząt. Kształtowanie odpowiedzialności za stan środowiska.  68. Łasocha, Natalia. Łąka i jej mali lokatorzy : scenariusz zajęć dla pięciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 5, s. 31-33. Edukacja wieloobszarowa.  69. Łopacińska, Iwona. Co kryje ziemia? : scenariusz zajęć dla dzieci cztero-  i pięcioletnich. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 3, s. 62-63. Zapoznanie dzieci z wybranymi rodzajami gruntów, zasobami naturalnymi ziemi  oraz ich wykorzystaniem przez człowieka. Edukacja wieloobszarowa.  70. Majewska, Monika. Tęczowe inspiracje : sytuacje edukacyjne dla pięcio-  i sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 7/8, s. 108-[111]. Wzbogacanie wiedzy dzieci przedszkolnych na temat zjawiska optycznego zwanego tęczą - poprzez zabawy i eksperymenty.  71. Michałowska, Anna Ludwika. Każdy dom jest inny - jesienne spotkanie z jeżem. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 70-72. Poszerzenie wiadomości dzieci przedszkolnych na temat świata roślin i zwierząt.  72. Mironiuk, Alicja. Co w trawie piszczy? : o przedszkolnych ogródkach. "Przedszkole" 2019, nr 5, s. 9-13. Jak zaaranżować przedszkolny ogródek, zielony kącik na parapecie. Praktyczny poradnik z podziałem na etapy pracy i działania dzieci oraz nauczyciela.  73. Mironiuk, Alicja. Edukacja ekologiczna w przedszkolu. "Przedszkole" 2019, nr 9,  s. 10-14. Edukacja ekologiczna, jako wdrażanie dobrych praktyk. Współpraca z rodzicami. Kalendarium świąt związanych z ekologią. Jak wprowadzać zmiany w codziennym życiu.   74. Mironiuk, Alicja. Jak rozmawiać z przedszkolakami o smogu? "Przedszkole" 2019, nr 10, s. 46-49. Jak wyjaśniać przedszkolakom czym jest smog. Zajęcia edukacyjne – jak walczyć  ze smogiem, ekologiczny kalendarz pogody, propozycje aktywności na zajęciach.     

10      75. Na jeziora zapraszają nas Mazury, a na piesze wędrowanie - góry!. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 5, s. 44-49. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci młodszych na czerwiec. Budzenie zainteresowania dzieci własnym krajem, jego krajobrazem i przyrodą.  76. Na majowej łące przypatrz się biedronce. "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 4, s. 36-42. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci młodszych na maj. Obserwowanie przyrody, bogactwo kwiatów i owadów na łące, w ogrodzie przedszkolnym i w najbliższym otoczeniu.  77. Obserwujemy pogodę. "Bliżej Przedszkola" 2020, nr 2, s. 44-[47]. W marcu jak w garncu. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, młodszych  na marzec. Rozwijanie zainteresowań światem przyrody. Scenariusz zajęć.  78. Oleksy-Zborowska, Magdalena. Natura nie znosi próżni : Święto Wiatru Halnego. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 4, s. 40-44. Zajęcia dla czterolatków, pięciolatków i sześciolatków. Co to jest wiatr i jaki może być. Edukacja wieloobszarowa.  79. Oskroba, Dorota. Poznaję grzyby : scenariusz zajęć dla dzieci 4- i 5-letnich. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 90-[91]. Zapoznanie dzieci z wyglądem i nazwami grzybów jadalnych i trujących.  80. Płynie Wisła, płynie... "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 10, s. 78-80. Mój kraj, moja ojczyzna. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, starszych  na listopad. Zapoznanie z największą rzeką Polski.  81. Po co są nasiona? "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 4, s. 42-[45]. Co z tego wyrośnie? propozycje aktywności dla dzieci młodszych na maj. Scenariusz zajęć dla dzieci przedszkolnych. Rozbudzanie zainteresowań światem przyrody.  82. Pod ziemię wciąga domy i niszczy ulice! : jakie żywioł ziemi skrywa tajemnice?. "Bliżej Przedszkola" 2017, nr 3, s. 48-56. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na kwiecień. Prowadzenie obserwacji przyrodniczych przez przedszkolaki. Scenariusz zajęć przedszkolnych.  83. Polska - nasz piękny kraj. "Wychowanie w Przedszkolu" 2019, nr 6, s. 46-50, 52. Informacje o ciekawych regionach naszego kraju.  84. Poradzisz, Elżbieta. Groszku, mały groszku, co z ciebie wyrośnie? : scenariusz zajęć wychowawczo-dydaktycznych dla trzy-, czterolatków. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 7/8, s. 64-[65]. Zapoznanie dzieci z procesem wzrostu rośliny oraz z czynnikami niezbędnymi dla jej rozwoju.  

11      85. Ptasie opowieści. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 3, s. 41-[43]. Na wsi. Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na kwiecień. Scenariusz zajęć przedszkolnych. Poszerzenie wiedzy przyrodniczej.  86. Pujanek-Dziura, Wanda. Zioła w naszych ogrodach. "Bliżej Przedszkola" 2014,  nr 7/8, s. 60-62. Rozwijanie u dzieci przedszkolnych zainteresowań przyrodniczych. Edukacja wieloobszarowa. Rozpoczęcie projektu. Realizacja projektu. Zakończenie projektu.  87. Ratajczak, Marta. Co w trawie piszczy?. "Wychowanie w Przedszkolu" 2014, nr 5,  s. 32-34. Scenariusze zajęć dla dzieci przedszkolnych. Tematy: „Głodna gąsienica”, „Ślimak i jego mieszkanie”, „Panienka w kropeczki”, „Wesołe pająki”. Edukacja wieloobszarowa.  88. Siedem kolorów tęcza ma. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 2, s. 37-39. Kolory wokół nas. Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na marzec. Scenariusz zajęć. Rozbudzanie zainteresowań przedszkolaków światem przyrody.  89.  Sklepik, Honorata. Czy mandarynka umie pływać? : doświadczenia przyrodnicze. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2019, nr [2] (115), s. 60-[61]. Opis kilku doświadczeń przyrodniczych do przeprowadzenia w przedszkolu.  90. Sklepik, Honorata. Czy można włożyć jajko do butelki i inne doświadczenia  z jajkami. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2019, nr 3, s. 60-[61]. Przykłady kilku doświadczeń z wykorzystaniem jajek surowych i gotowanych na twardo.  91. Sklepik, Honorata. Gdy szczypie mróz. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2019, nr [1] (114), s. 60-[61]. Propozycje doświadczeń z użyciem śniegu i lodu, zabawy sensoryczne i eksperymenty.  92. Sklepik, Honorata. Eksperymenty z powietrzem. "Przedszkole" 2020, nr 4,  s. 62-[63]. Przykładowe eksperymenty dla przedszkolaków pokazujące, że powietrze istnieje, chociaż go nie widać.  93. Skutela, Barbara. Jesienne trele-morele : inscenizacja. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 10, s. 46-[49]. Przedszkole.  94. Sobkowiak, Monika. Doświadczenia warzywno-owocowe. "Przedszkole" 2019,  nr 9, s. 63-[64]. Kilka eksperymentów z wykorzystaniem produktów spotykanych w codziennym jadłospisie.    

12      95. Sobkowiak, Monika. Jesienne inspiracje. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2018, nr 8, s. 62-63. Pomysły na prace plastyczne kierujące uwagę maluchów na zmiany zachodzące  w przyrodzie.  96. Sobkowiak, Monika. Jesienne niezwykłości. "Przedszkole" 2019, nr 10, s. 62-[63]. Przykłady kilku prostych eksperymentów ze skarbami jesieni pokazujących zmiany zachodzące w przyrodzie.  97. Szyszka, Anna. Mały przyrodnik wśród książek. "Wychowanie w Przedszkolu" 2014, nr 4, s. 62-63. Przyrodnicze zainteresowania dzieci przedszkolnych. Przyroda w książeczkach  dla dzieci.  98.  Tomaszewska, Maria. Gwar w zagrodzie. "Bliżej Przedszkola" 2014, nr 4, s. 74-[75]. Zaznajomienie przedszkolaków z nazwami zwierząt oraz z wydawanymi przez nie odgłosami.  99.  Warzkiewicz, Małgorzata. Kolory i zjawiska atmosferyczne babiego lata : scenariusz zajęć z elementami planu daltońskiego. "Doradca Nauczyciela Przedszkola" 2014, nr 33, s. 35. Wdrażanie dzieci przedszkolnych do samodzielnego wykonywania zadań z zakresu zjawisk atmosferycznych charakterystycznych dla jesieni.  100.  Wielobarwna tęcza. "Bliżej Przedszkola" 2020, nr 2, s. 51-[53]. W marcu jak w garncu. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, młodszych  na marzec. Rozwijanie zainteresowań światem przyrody. Scenariusz zajęć.  101.  Wiewiórki robią zapasy. "Bliżej Przedszkola" 2019, nr 9, s. 68-[71]. Przygotowania do zimy. Propozycje aktywności dla dzieci przedszkolnych, starszych  na październik. Zabawa ruchowa i czytelnicza.  102.  Winczewska, Aneta, Winczewski, Piotr. Opowieści ruchowe a edukacja przyrodnicza. "Wychowanie w Przedszkolu" 2017, nr 7, s. 13-19. Propozycje zabaw nawiązujących do metody opowieści ruchowej Józefa Gotfryda Thulina. Przybliżenie zachowań egzotycznych zwierząt żyjących w morzu.  103.  Winczewska, Aneta, Winczewski, Piotr. Porozmawiajmy o kosmosie. "Wychowanie w Przedszkolu" 2018, nr 1, s. 9-13. Wykorzystanie zabaw do opisania przestrzeni pozaziemskiej.  104.  Winczewska, Aneta, Winczewski, Piotr. Porozmawiajmy o pogodzie. "Wychowanie w Przedszkolu" 2017, nr 9, s. 9-14. Przykładowe scenariusze zajęć przybliżające dzieciom zjawiska atmosferyczne i zasady bezpieczeństwa.   

13      105.  Wodyk, Agata. O tym, jak dzieci z rodzicami las odwiedziły i co tam ciekawego zobaczyły : scenariusz zajęć otwartych z udziałem rodziców dla pięcio-, sześciolatków. "Bliżej Przedszkola" 2017, nr 7/8, s. 56-59. Poszerzenie wiedzy przedszkolaków o lesie i jego mieszkańcach. Wspólna zabawa dzieci i rodziców w przedszkolu.  106.  Za śnieżną chmurą słoneczko się chowa - taka jest właśnie pogoda marcowa.... "Bliżej Przedszkola" 2016, nr 2, s. 55-59. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na marzec. Doskonalenie umiejętności określania pogody i nazywania zjawisk atmosferycznych charakterystycznych dla przedwiośnia. Przedszkole.  107.  Zima wcale nie jest zła - bawimy się na śniegu i ty, i ja!. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 12, s. 50-56. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na styczeń. Wzbogacanie wiedzy dzieci przedszkolnych na temat zmian zachodzących w przyrodzie zimą.  108.  Ziomek, Katarzyna. Edukacja w terenie. "Wczesna Edukacja" 2019, nr 3, s. 22-23. Jesienne gry i zabawy w terenie.  109.  Ziomek, Katarzyna. Eksperymenty przyrodnicze w przedszkolu. "Przedszkole : miesięcznik dyrektora" 2018, nr 9, s. 50-[53]. Omówienie kilku eksperymentów możliwych do wykonania w przedszkolu, wyjaśniających zjawiska z najbliższego otoczenia.  110.  Zwierzęta jesienną porą za gromadzenie zapasów się biorą. "Bliżej Przedszkola" 2015, nr 9, s. 63-[68]. Propozycje aktywności pomocne w trakcie planowania pracy wychowawczo-dydaktycznej dla dzieci starszych na miesiąc październik. Rozbudzanie zainteresowań dzieci światem przyrody. Konspekt zajęć.  111.  Żuchelkowska, Krystyna. Edukacja przyrodnicza. "Wczesna Edukacja" 2018, nr 2,  s. 19-20. Wpływ kontaktu z przyrodą na rozwój dziecka.   

14    KSIĄŻKI  1. Batkobal. Zielona brygada czyli Przedszkolaki na straży klimatu. Warszawa : Ministerstwo Środowiska, 2010.  W książeczce znajduje się dziewięć wierszyków z ilustracjami, które przybliżają dzieciom tematykę zmian klimatycznych oraz pokazują jak mogą one przeciwdziałać globalnemu ociepleniu. Każdy utwór koncentruje się na jednym temacie, uczy i daje praktyczne rady jak zachować się w danej sytuacji, np. zakręcaj kran, gaś zbędne światło itp.       2. Chauvel, Denise, Chauvel, Pascal. Środowisko w wychowaniu przedszkolnym : odkrywanie, rozumienie, twórczość artystyczna. Warszawa : "Cyklady", 2000.   Książka ma za zadanie zachęcić wychowawców do rozwijania  u dzieci uważnego i pytającego spojrzenia na najbliższe otoczenie i środowisko przyrodnicze, wprowadzania ich stopniowo  w zagadnienia biologii i ekologii. Książkę wzbogacają liczne propozycje zabaw ruchowych, plastycznych i literackich, ściśle związanych z omawianym tematem. Dodatkową atrakcję stanowią proste testy rysunkowe kończące każdy rozdział.     3. Grodzińska-Jurczak, Małgorzata, Nieszporek, Katarzyna, Tarabuła-Fiertak, Marta. Co warto przedszkolakom o środowisku naturalnym opowiedzieć? : scenariusze zajęć dla sześciolatków. Kraków : Wydawnictwo "Zielone Brygady" - Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, 2005.  Zestaw scenariuszy dotyczących zagadnień środowiskowych obejmujących m.in. zagadnienia ochrony gatunkowej zwierząt i roślin, dokarmiania zwierząt w zimie, gospodarki wodno-ściekowej oraz rolnictwa ekologicznego. Obok celu zajęć, celów operacyjnych, pomocy dydaktycznych, dokładnego opisu przebiegu zajęć, każdy ze scenariuszy wzbogacony jest informacjami odnośnie omawianej w nim tematyki. Publikacja zawiera także spis instytucji działających na polu edukacji ekologicznej w Polsce oraz strony internetowe serwisów ekologicznych. Wielką atrakcją książki jest wkładka z 48 kolorowymi zdjęciami roślin i zwierząt oraz plansza ze schematem oczyszczalni ścieków.       

15       4. Grodzińska-Jurczak, Małgorzata, Tarabuła-Fiertak, Marta. Co przedszkolak ze śmieciami robić powinien? Kraków : Wydawnictwo "Zielone Brygady", 2006.   Zestaw oryginalnych, bardzo bogato ilustrowanych ćwiczeń opisujący zagadnienia odpadów komunalnych, od wytworzenia śmieci w domu przez ich segregację, recykling, kompostowanie aż po inne metody utylizacji. Adresowany jest do zerówkowiczów. Oprócz prześledzenia informacji o odpadach przedstawianych przez przyjazną postać "śmiecioludka", każde z ćwiczeń wymaga samodzielnej pracy przedszkolaka (kolorowanie koszy do segregacji, wycinanie przykładowych śmieci i umieszczanie ich w odpowiednim koszu, przechodzenie labiryntu itp.). Dodatkową atrakcją jest gra planszowa przypominające o praktycznych, a zarazem proekologicznych metodach zagospodarowywania odpadów w domu i przedszkolu.    5. Hänsch, Sandra, Wensky, Gabriele, Eichhorn, Jutta. W przedszkolu : propozycje ćwiczeń, zabaw i eksperymentów. Tł. Aldona Szymaszek. Kielce : Wydawnictwo "Jedność", cop. 2007.  Propozycje projektów działań w przedszkolu. Autorka podzieliła je na związane z lasem i łąką oraz komunikacją i łącznością. W każdym z działań przedstawia cel kształcenia (przyrodnicze, estetyczno-kreatywne, socjalno-emocjonalne, językowe) oraz podaje wskazówki do wykonywanych zadań.        6. Jadach, Beata Barbara. EKO-teatrzyk przedstawia: czyste buzie i zielona trawa : scenariusze inscenizacji o higienie, zdrowiu i ekologii. Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2013.  Zbiór trzydziestu scenariuszy inscenizacji, dotyczących higieny, zdrowia i ekologii. W załączniku znajdują się szablony masek, które ułatwią przygotowanie kostiumów dla małych aktorów.           

16     7. Niewola, Dorota. Zabawy inscenizacyjne o tematyce przyrodniczej na cztery pory roku :propozycje dla przedszkolaków i dzieci w młodszym wieku szkolnym. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012. Książka zawiera zabawy, inscenizacje i propozycje działań  o tematyce przyrodniczej, których celem jest –  z jednej strony – dostarczanie i bogacenie dziecięcych doświadczeń dotyczących świata przyrody i rządzących w nim praw, z drugiej zaś – zabawa. Mały odbiorca, a zarazem uczestnik utrwala posiadane wiadomości i nabywa nowe,  uczy się dbać o przyrodę i jest wdrażany do jej ochrony,  bawi się biorąc udział w proponowanych zajęciach, które  na pewno dostarczą wielu wrażeń. Każda inscenizacja, zabawa, czy działanie opatrzone jest celem szczegółowym, aby ułatwić prowadzącemu odpowiedni dobór.   8. "Notatnik przyrodniczy" : pomoc dydaktyczna. Red. Robert Kęder, Magdalena Hyska, Dariusz Chmiel. Warszawa : Fundacja Na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, cop. 2010 + 3 płyty DVD. „Notatnik przyrodniczy” jest to multimedialne wydawnictwo, które wprowadzi czytelników (nauczycieli szkół podstawowych  i wychowawców przedszkolnych, a także za ich pośrednictwem - dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym) w niezwykły świat przyrody, przybliży im bogactwo świata roślin i zwierząt, a także wyjaśni takie pojęcia jak energia przyjazna środowisku, racjonalna gospodarka odpadowa czy też zrównoważony rozwój. Wszystko to w kolorowej, atrakcyjnej i zachęcającej do nauki formie. Jest to pakiet składający się z poradnika metodycznego, scenariuszy lekcyjnych, kart pracy, dodatkowych materiałów  nt. zmian klimatu oraz 3 płyt DVD, na których znajdą się filmy animowane pt. „Notatnik przyrodniczy”.    9.  Pietrasik-Kulińska, Kinga, Szuba, Dorota. Przedszkolna i wczesnoszkolna edukacja przyrodnicza we wszechstronnym rozwoju dziecka młodszego. Z. 1, Kształtowanie odpowiedzialności za środowisko naturalne w przedszkolnej edukacji przyrodniczej. Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2017. Aktywność dziecka ; Formy pracy z dziećmi ; Metody pracy z uczniami ; Edukacja ekologiczna dzieci przedszkolnych ; Przykłady zajęć.      

17    10. Płóciennik, Elżbieta. Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej : scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej. Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016. Kolejna publikacja w ramach serii „Edukacja dla Mądrości”, inspirowanej koncepcją i dokonaniami Roberta J. Sternberga (Teaching for Wisdom) – praktyczny poradnik metodyczny  dla nauczycieli, wychowawców i pedagogów, pracujących  w różnych instytucjach oświatowych, dla konsultantów  i doradców metodycznych, a także rodziców. Zawiera wprowadzenie teoretyczne oraz przykłady sytuacji edukacyjnych, służących rozwijaniu inteligencji analitycznej, twórczej, praktycznej, refleksyjności, myślenia dialogicznego  i dialektycznego oraz propozycje konkretnych ćwiczeń. Czytelnik znajdzie również zestaw scenariuszy zajęć do pracy z dziećmi  w przedszkolu i szkole podstawowej. Poradnik uzupełniają gotowe do powielenia karty pracy. Scenariusze zajęć sprzyjających rozwojowi mądrości  na początkowych etapach kształcenia. Temat: Dobry człowiek – co to znaczy? Temat: Ciepło, zimno – eksperymenty z objętością powietrza. Temat: Bądź ostrożny! Temat: Jak można chronić przyrodę na Ziemi? Temat: O zjawisku następstwa dnia i nocy. Temat: Jak zachować się w sytuacji zagrożenia? Temat: Zagrożenia – jak ich unikać i jak sobie pomóc? Temat: Pierwsza pomoc. Temat: Magia wiatru. Temat: Spotkanie z nieznajomym psem – postawy obronne w sytuacji zagrożenia. Temat: „Krótka podróż na niby” – różnice w naszych wyobrażeniach. Temat: Na ratunek przyrodzie. Temat: Czas wolny – samodzielne organizowanie bezpiecznych zajęć. Temat: Nie widzę, nie słyszę. Temat: Wynalazki i wynalazca – formułowanie pytań i wypowiedzi. Temat: Jak zapobiegać wypadkom drogowym? Temat: Akceptacja i tolerancja. Temat: Wartości w naszym życiu. Temat: Jak sobie radzić podczas powodzi?    11. Tanajewska, Alicja, Naprawa, Renata, Kołodziejska, Dorota. Diagnoza rozwoju dziecka przedszkolnego przed rozpoczęciem nauki w szkole : karty pracy. Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2014. W teczce znajdują się karty pracy przeznaczone dla dzieci  oraz instrukcja i tabela z punktacją dla nauczyciela będąca informacją o stopniu opanowania przez dziecko wiadomości  i umiejętności wynikających z realizacji podstawy programowej. Tematyka kart pracy jest zgodna z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej z zakresu kompetencji  i oczekiwanych osiągnięć dziecka przedszkolnego przed rozpoczęciem nauki w szkole dotyczących: wychowania zdrowotnego, wychowania rodzinnego, obywatelskiego  i patriotycznego, rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną, edukacji przyrodniczej i edukacji plastycznej. Karty pracy zostały opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r.     

18    12. Żuchelkowska, Krystyna. Edukacja przyrodnicza w przedszkolu. Bydgoszcz : Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2015.   Opracowanie stanowi istotny i twórczy krok w kierunku doskonalenia działań pedagogicznych nauczycieli wychowania przedszkolnego, a także doskonalszego przygotowania studentów pedagogiki przedszkolnej do przyszłej pracy zawodowej. Autorka książki dokładnie omawia jak ważna  jest edukacja przyrodnicza w przedszkolu i przedstawia korzyści, jakie daje małemu dziecku kontakt z przyrodą, który wpływa  w wysokim stopniu na wszechstronny rozwój dziecka.         Zawartość katalogu Ibuk Libra  1.  Budniak, Alina. Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym  i młodszym szkolnym. Warszawa : Oficyna Wydawnicza IMPULS, 2009. Niniejszy podręcznik, opracowany z myślą o studentach kierunków pedagogicznych, przygotowujących się do pracy  z dziećmi przedszkolnymi i wczesnoszkolnymi, podręcznik zawiera zagadnienia teoretyczne, obejmujące podstawy nauczania o otaczającym dziecko środowisku (przyrodniczym, geograficznym, społecznym i in.) oraz propozycje metodyczne związane z przedszkolną i wczesnoszkolną edukacją środowiskową. Zakres materiału kształcenia studentów obejmuje w sposób uporządkowany zagadnienia teoretyczne poznane w trakcie realizacji różnorodnych przedmiotów kształcenia w szkole średniej, z punktu widzenia ich przydatności w pracy wychowawczej i dydaktycznej z dziećmi  w wieku 3-10 lat, prezentację tych informacji w takich powiązaniach, by jako nauczyciel mógł je wykorzystać w kształtowaniu u dzieci zintegrowanego obrazu świata; ponadto  w podręczniku zawarto metodyczne podstawy edukacji środowiskowej dzieci.            

19      2.  Roszyńska, Edyta. Kiedy dzieci badają świat przyrody, czyli edukacja przyrodnicza inaczej – o uczeniu się podczas eksperymentu przyrodniczego.  W: Wyzwania współczesnej edukacji przedszkolnej. Red. Marta Kotarba-Kańczugowska. Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2012, s. 129-148. Publikacja adresowana jest zarówno do studentów, jak i nauczycieli wychowania przedszkolnego, do pracowników nauki oraz decydentów oświatowych. Zebrane w książce teksty dotyczą obszarów tematycznych, które potrzebują obudowy teoretycznej oraz eksploracji empirycznej. Poruszana problematyka oscyluje na styku teorii i praktyki oświatowej. Wielokrotnie - podczas dyskusji na temat doboru artykułów do tomu - powracała konkluzja, że pedagogika (a w szczególności pedagogika przedszkolna czy wczesnoszkolna) powinna realizować zadania badawcze, uwzględniając poprawę jakości edukacji w Polsce. Mając świadomość, że podjęty głos w dyskusji stanowi zaledwie niewielki wkład do toczącej się debaty na temat kształtu wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem w Polsce, chciano wskazać kierunek, w którym zmiany edukacyjne powinny się toczyć.    3.  Szymańska, Maria. Ćwiczenia plastyczne w przedszkolu : przyroda, technika, ludzie, konspekty zajęć. Płock : Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 2013. Książka omawia charakter zajęć plastycznych w przedszkolu, obszary tematyczne (m.in. przyroda wokół mnie), techniki plastyczne. Zawiera też konspekty zajęć plastycznych            EDUKACYJNE ZASOBY INTERNETU  Zbiór przydatnych materiałów edukacyjnych zaczerpniętych z Internetu.     

20